OBRONA-PODSTAWY Ogólne zasady ustawienia w defensywie Podstawowymi zadaniami obrońcy są: "nie otrzyma; nie odwróci się; nie poda; nie strzeli". Oczywiście stwierdzenia te dotyczą napastnika czyli zawodnika, którego dany obrońca "kryje". Oznaczają one, że pierwszą rzeczą jaką wymagamy od obrońcy jest uniemożliwienie napastnikowi otrzymania podania; jeśli jednak zdoła otrzymać podanie to nie możemy pozwolić mu na odwrócenie się z piłką w kierunku naszej bramki; później obrońca musi uniemożliwić podanie do lepiej ustawionego przeciwnika; i na końcu nie pozwolić na oddanie strzału. Są trzy podstawowe pozycje w obronie, które najlepiej opisują filozofię PCB- Pressure, Cover, Balance (Nacisk, Osłona, Równowaga). Obrońca najbliżej piłki nazywany jest Pierwszym Obrońcą. Jego uwaga jest skupiona na piłce oraz wywieraniu nacisku na przeciwniku, który ją posiada. Drugim Obrońcą jest następny zawodnik drużyny broniącej (między Pierwszym Obrońcą a bramkarzem). Jego zadaniem jest osłona i asekuracja (zmienia się on w Pierwszego Obrońcę natychmiast gdy ten zostanie minięty przez napastnika). Dodatkowo Drugi Obrońca często otrzymuje zadanie "krycia" innego napastnika bez piłki, który może otrzymać podanie. Zwykle Drugi Obrońca powinien kryć swojego napastnika "od piłki" aby uniemożliwić celne zagranie. (Krycie "od bramki" stosujemy wtedy gdy nie możemy ustawić się dostatecznie blisko Pierwszego Obrońcy lub wtedy gdy kryty napastnik jest znacznie szybszy i musimy zostawić sobie trochę miejsca przewagi do naszej bramki aby nie dać się wyprzedzić.). Obrońca, który znajduje się się najbliżej własnej bramki jest Trzecim Obrońcą. Obrońca ten musi utrzymywać równowagę w formacji obronnej. Zapewnia dodatkowe krycie dwóch głównych obrońców i musi mieć na uwadze wbiegających na bramkę lub długi słupek "nowych" przeciwników. Nieważne jaką filozofię stosujemy zawodnicy powinni znać te podstawowe zasady i umieć je realizować na boisku . Jest bardzo ważne aby wszyscy zawodnicy zrozumieli jak ważne są obowiązki wspierania kolegów z drużyny, którzy znajdują się dookoła (ktoś kto gra na pozycji pomocnika musi zrozumieć, że gdy znajduje się najbliżej piłki to automatycznie staje się Pierwszym Obrońcą. Musi się dobrze rozglądać aby wspierać obrońcę, który znajduje się za nim- i przejąć krycie jeśli napastnik przed nim zostanie minięty przez przeciwnika). Często zawodnicy mylnie uważają, że jeśli nie grają na pozycji obrońcy to są zwolnieni z zadań obronnych. Jest bardzo ważne aby wszyscy zawodnicy na boisku zrozumieli, że ta koncepcja dotyczy każdego z nich nawet grającego na pozycji napastnika. Rozwinięcie koncepcji 1-2-3 Najtrudniejszym ale zarazem najważniejszym aspektem takiej koncepcji jest to, że zawodnik, który znajduje się najbliżej przeciwnika z piłką NIE ma za zadanie tej piłki odzyskać! Kiedy zawodnicy to zrozumieją ok. 90% wślizgów lub wejść w przeciwnika zostanie wyeliminowanych a to z kolei spowoduje, że napastnicy będą mieli utrudnione zadania. Przejęcie piłki JEST zadaniem zawodnika, który asekuruje pierwszego obrońcę. Jeśli obrońca asekurujący będzie się poprawnie ustawiał to będzie on najczęściej przechwytującym zawodnikiem w zespole. Skuteczność takiego zachowania można łatwo zademonstrować na treningu. Wybierz najlepszego obrońcę w zespole, ustaw go samego przed bramką i powiedz aby odebrał Ci piłkę. Jak będzie biegł w Twoją stronę i będzie już bardzo blisko po prostu kopnij piłkę na wolne pole za nim i szybko pobiegnij za piłką. Jeśli złapiesz obrońcę na wykroku wykonanie tego będzie bardzo łatwe. Zapytaj drużynę dlaczego tak gładko Ci poszło ogranie najlepszego obrońcy i jak można temu zaradzić. Rozwiązaniem jest ustawienie drugiego obrońcy za pierwszym, który będzie go osłaniał. Teraz powtórz ćwiczenie z drugim obrońcą i poproś pierwszego aby nie starał się odebrać Ci piłki do póki nie zrobisz błędu i piłka Ci nie odskoczy. Zobaczysz olbrzymią różnicę w skuteczności takiej obrony. Najbliższy zawodnik od przeciwnika z piłką (Pierwszy Obrońca): • TWOIM ZADANIEM JEST SPOWOLNIĆ ATAK, NIE ODBIÓR PIŁKI • Staraj się jak najbardziej spowolnić przeciwnika z piłką • Naciskaj go tak aby zmusić do opuszczenie głowy i skoncentrowania się na piłce • Skieruj przeciwnika w najmniej niebezpieczny rejon boiska• Staraj się odebrać piłkę tylko wtedy gdy przeciwnik popełni błąd i jesteś pewien, że tą piłkę odzyskasz. Bądź czujny Wskazówki dla Pierwszego Obrońcy: • Nie atakuj wślizgiem, nie atakuj "na raz", spowalniaj atak i uczyń go łatwym do przewidzenia dla kolegów z drużyny. Bądź cierpliwy • Oczy skierowane na piłkę • Ciężar ciała rozłożony na obu nogach, kolana zgięte • Nie kryj zbyt blisko, zanim nie nadejdzie pomoc. Przeciwnik dobrym podaniem może Cię zgubić, ale z drugiej strony musisz być na tyle blisko aby zmusić przeciwnika do patrzenia na piłkę • Prowadź przeciwnika w kierunku linii bocznych boiska • Walcz bezpośrednio o piłkę jeśli jesteś pewien, że ją odbierzesz • Bardziej ryzykuj odbiór piłki im w bliżej bramki przeciwnika jesteś. Im głębiej w swojej strefie obronnej tym mniej ryzykownie. • Decyduj się na odbiór piłki jeśli przeciwnik jest sam i jest otoczony Następna najbliższa osoba od przeciwnika z piłką (Drugi Obrońca) • Twoim zadaniem jest osłona i wsparcie Pierwszego Obrońcy • Osłaniaj wolną przestrzeń za Pierwszym Obrońcą • Dopasuj swoją odległość na podstawie szybkości ataku i szybkości przeciwnika • Komunikuj się z Pierwszym Obrońcą. Niech wie, że go osłaniasz. W razie potrzeby powiedz w którą stronę Pierwszy Obrońca ma pokierować przeciwnika Wskazówki dla Drugiego Obrońcy • Kryj pole za pierwszym obrońcą. NIECH PIERWSZY OBROŃCA WIE, ŻE GO ASEKURUJESZ • Zwykle ustawiaj się od strony bramki Trzeci obrońcy • Musicie uważać na przeciwników w pobliżu, którzy mogą otrzymać bezpośrednie podanie od napastnika z piłką • Przecinajcie możliwe linie podań. Można tego dokonać przez krycie i śledzenie przeciwników • Komunikujcie się nawzajem. Wskazujcie sobie nawzajem nie pokrytych lub wbiegających przeciwników • Bądźcie zawsze gotowi do przejęcia roli Pierwszego lub Drugiego Obrońcy jeśli zajdzie taka potrzeba Wskazówki dla Trzeciego Obrońcy • Odcinaj możliwości podań. W szczególności długich krosów • Możesz kryć przeciwnika do którego może być adresowane podanie albo przestrzeń pomiędzy nim a piłką • Nie obserwuj piłki. Śledź poruszających się przeciwników • Pamiętaj nigdy nie jest za późno aby wrócić i wspomóc w obronie swoich współpartnerów • Nie odpuszczaj swojego krycia dopóki nie jesteś PEWIEN, że twój współpartner przejmie twoje zadania ORAZ nie ma już swojego celu do krycie. KLUCZEM JEST KOMUNIKACJA Postawa obronna Właściwa pozycja w obronie jest pokazana na rysunku poniżej Założenia: - Nisko na nogach. Będziesz trudniejszy do minięcia - Pozycja na palcach, bądź gotowy do zaatakowania przeciwnika - Ręce wzdłuż tułowia, dobry balans ciałem - Patrz na piłkę nie na napastnika - Jedna stopa z przodu druga z tyłu - Ustaw się troszeczkę bokiem do przeciwnika. To pozwoli Ci skierować go tam gdzie będziesz chciał jeśli z jednej strony zostawisz mu troszeczkę więcej miejsca - Bądź w odpowiedniej odległości od przeciwnika (zwykle ok. 1 m.) Jeśli będziesz zbyt blisko, łatwo dasz się minąć, jeśli zbyt daleko nie będziesz w stanie w dostateczny sposób wywierać presji na przeciwniku przez co będzie miał więcej swobody w rozegraniu i kontroli piłki Ćwiczenia praktyczne obrona 1-2-3: Przygotowania: • Podziel swoją drużynę na obrońców i napastników • Linia trzech napastników A1 A2 i A3- rozproszeni w podobnych odległościach na środku. A1 ma piłkę • Centralny obrońca jest ustawiony na szczycie pola karnego • Bramkarz jest ustawiony ok. 6m od bramki • Dwóch dodatkowych obrońców D2 i D3 jest ustawionych poza liniami bocznymi boiska. Po rozpoczęciu ataku mogą na nie wejść po 5 sekundach. Napastnik A1 próbuje przejść obrońcę D1 poprzez drybling, wymianę podań z pozostałymi napastnikami itp. Tworzy się szybki atak 3v1. Bramka zdobyta ze strzału z pierwszej piłki liczy się za 2 punkty, każda inna jest za 1 punkt. Zadaniem obrońcy D1 NIE jest drybling z A1 ani odbiór piłki, ale musi on spowolnić atak (do momentu przybycia pozostałych obrońców po 5 sek.) i skierować go w boczne sektory boiska w celu maksymalnego utrudnienia oddania groźnego strzału. Strzał z ostrego konta bramkarz jest w stanie łatwo obronić poprzez odpowiednie "skrócenie konta". Jest bardzo ważne aby obrońca D1 ustawił się tak aby był w stanie przecinać podania przechodzące wzdłuż bramki. Obrońcy D2 i D3 powinni policzyć powoli do 5 przed wejściem na boisko. Muszą jak najszybciej przybyć z pomocą obrońcy D1. Wybierają napastnika do krycia lub wspólnie z D1 podwoić krycie zawodnika z piłką, ale jeśli mają pewność, że zdążą na czas. Jeśli obrońcy nie wiedzą co zrobić powiedz im aby ustawiali się w centrum pola karnego i stamtąd organizować obronę. Jest to uniwersalna pozycja do obrony Obrońcy nie mogą atakować napastnika i odbierać mu piłki jeśli nie są odpowiednio ustawieni i nie mają wsparcia drugiego obrońcy za sobą. Napastnicy nie mogą marnować swojego czasu. Muszą oni wprowadzić piłkę na odpowiednią pozycję i oddać strzał na bramkę zanim obrońcy D2 i D3 zajmą właściwą pozycję w obronie. Po oddaniu strzału wszyscy napastnicy biegną w kierunku bramki. Gola uznaje się jeśli po zdobyciu bramki wszyscy napastnicy w ciągu 3 sek. dotkną siatki w bramce. Trener powinien głośno liczyć i przypominać napastnikom po oddaniu strzału aby biegli szybko do bramki. W obronie: • Opóźniać • Nie daj się minąć • Kieruj grę do boku • Chroń środka boiska, zapobiegaj wbieganiu przeciwnika i podaniom przez środek boiska • Walcz bezpośrednio o piłkę gdy jest duża szansa na zdobycie bramki przez przeciwnika, ale zawsze pod kontem zapobiegającym zagranie do środka Jak zachować się w sytuacjach 1na1? W piłce nożnej nauka obrony jest o wiele łatwiejsza niż nauka ataku. Dzieje się tak, ponieważ zadaniem obrońców jest praktycznie tylko przerywanie akcji rywala. Nawet gdy defensor nie przejmie piłki, to poprzez przeszkadzanie przeciwnikowi może spowodować jego błąd, lub piłka po prostu opuści boisko. Kluczowym elementem gry obronnej jest pamiętanie o tym, że najważniejsze jest przerwanie ataku. Napastnicy muszą być więc bardzo kreatywni, aby pokonać obrońców. Zwykłe wywieranie presji na atakującym najczęściej spowoduje jego błąd, lub odwrót. Jednym z ważnych aspektów gry obronnej, który często bywa pomijany, jest umiejętność przejścia do kontrataku po odzyskaniu piłki. Gracze powinni zdawać sobie sprawę z wagi tego elementu. Podczas obrony w sytuacjach 1na1, ważnym jest by pamiętać o poniższych aspektach: Stój na palcach, ustawionych w stosunku do ziemi pod kątem 45 stopni. Ugnij kolana. Klatka piersiowa musi znajdować się nad kolanami. Środek ciężkości powinien znajdować się nisko, aby umożliwić szybką zmianę kierunku. Bądź zdolny do szybkiego przesuwania stóp po ziemi. Zwracaj uwagę na dystans podczas wywierania presji (jest to zależne od szybkości napastnika i szybkości obrońcy). Najczęściej: 1-3 metry. Pamiętaj, że gracz znajdujący się najbliżej atakującego powinien być tym, który wywiera presję. Gracze powinni biec sprintem, żeby ustawić się i zamknąć napastnikowi drogę do bramki. Po osiągnięciu odległości 5 metrów od napastnika, powinno nastąpić spowolnienie, aby dobrać odpowiednie tempo do przeciwnika. Odpowiednie wywieranie presji najczęściej spowoduje błąd atakującego. Jednym ze sposobów na naukę odpowiedniego zachowania obrońców jest anegdotka “Quick, Slow, Sideways, Low” (Szybko, Wolno, Na Boki, Nisko). Szybko odnosi się do prędkości obrońcy, który skraca obszar dzielący go od rywala. Czynność tą powinno wykonywać się na pełnej szybkości, najlepiej gdy piłka znajduje się w powietrzu. Wolno odnosi się do umiejętności obrońcy do zmian prędkości i kierunku, wymaganych do rozpoczęcia biegu w tę samą stronę, co rywal. Do boku odnosi się do ustawienia ciała podczas obrony. Obrońca powinien być obrócony o 45 stopni, aby być w stanie bronić większy obszar. Jeśli defensor stałby twarzą do przeciwnika, to ten mógłby go łatwo obiec, lub zagrać piłkę pomiędzy jego nogami. Jeśli obrońca stałby prostopadle do rywala, to ten mógłby zagrać w stronę jego pleców, szybko zyskując przewagę. Ustawienie pod kątem 45 stopni jest więc najbardziej optymalne. Nisko odnosi się do ustawienia ciała obrońcy. Kolana powinny być ugięte, ciężar ciała na palcach, klatka piersiowa nad palcami stopy oraz nisko umiejscowiony środek ciężkości, umożliwiający szybki start lub zmianę kierunku. Obrońcy powinni także pamiętać o swojej przewadze w momencie gdy piłka znajduje się w powietrzu. Defensor powinien wtedy maksymalnie zbliżyć się do swojego przeciwnika. Wywieranie presji zmusza napastnik do spuszczenia głowy (nie widzi jaka jest sytuacja na boisku). Kolejnym ważnym aspektem gry obronnej jest zdawanie sobie sprawy z tego, kiedy wykonać próbę przejęcia piłki. Obrońca powinien być cierpliwy i wyczekiwać na którąś z poniższych sytuacji: 1. Odbieraj wtedy, gdy atakujący źle przyjął piłkę. 2. Odbieraj wtedy, gdy atakujący popełnił błąd. 3. Odbieraj wtedy, gdy piłka jest w najdalej od stopy atakującego. Dodatkowo obrońcy powinni nauczyć się jak kierować atakującym. Oznacza to po prostu, by zachęcali napastników do pójścia w tę stronę, w którą chcą. Kierowanie kończy się zazwyczaj wtedy, gdy atakujący zbliżył się z piłką do którejś z linii bocznych/końcowych boiska. Obrońca musi jednak uważać, aby cała ta „operacja” nie obróciła się przeciw niemu. Zazwyczaj chcemy pokierować zawodnikiem z poniższych powodów: 1. Odsunąć atakującego od bramki. 2. Przesunąć atakującego w kierunku linii bocznej. 3. Przesunąć atakującego tak, aby musiał zagrać swoją słabszą stopą. 4. Przesunąć atakującego w kierunku zawodnika wspierającego (najczęściej obrońcy). 5. Przesunąć atakującego z dala od zawodników wspierających go. Aby zakończyć dział obrony, warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną ważną zasadę obrony, a mianowicie na to, że odpowiednie wywieranie presji na atakującym zawsze prowadzi do utraty piłki. Dlatego ucz swoich zawodników powyższych technik, a szybko będziesz w stanie dostrzec różnicę w jakości gry, jaką prezentują twoi zawodnicy. KRYCIE Jedną z podstawowych umiejętności każdego obrońcy jest krycie rywala w taki sposób, aby nie otrzymał piłki od partnera z drużyny. Dla początkujących graczy nie jest to proste ze względu na to, że skupiają się na piłce zamiast na rywalu. Ponadto ponieważ krycie niezbędne jest tylko wtedy, gdy twój zespół nie znajduje się w posiadaniu piłki – młodsi gracze mogą być zdezorientowani tym kiedy kryć, a kiedy nie. W rezultacie koniecznym jest rozłożenie tej umiejętności na czynniki pierwsze, zaczynając po prostu od stania przy swoim zawodniku oraz nauczenia się sztuczek ułatwiających to zadanie. Pierwszą, podstawową zasadą krycia jest to, aby utrzymywać odległość 2-3 stóp od rywala. Połącz piłkarzy w pary, w których jeden z nich będzie atakującym. Zadaniem atakującego jest ucieknięcie od kryjącego go gracza, obrońca zaś nie może do tego dopuścić. Nie zawracaj sobie głowy piłką. Niech ćwiczenie wygląda jak zabawa w berka. Na sygnał gwizdka każdy musi się zatrzymać, jeśli któryś obrońca będzie znajdował się w odległości większej niż 3 stopy od atakującego, musi wykonać karne ćwiczenie. Postaraj się, aby karne ćwiczenie było głupie (np. parę metrów marszu z trzymaniem kostek, kwacząc przy tym „krycie, krycie, krycie”). Po paru minutach zamień zawodników rolami. Dobrym pomysłem w tego typu treningu jest stosowanie odpowiednich pasów do treningu 1 na 1. Zawodnicy zakładają takie pasy, które są ze sobą złączone rzepami. Po oddaleniu się zawodników pasu rozczepiają się i wtedy widać, który zawodnik oddalił się za bardzo od swojego partnera. Następnie wprowadź nowy rodzaj zamiany ról. Niech jeden gracz z każdej pary założy znacznik. Nadaj nazwę grupie ze znacznikami oraz grupie bez znaczników. Następnie ustaw ich w rozsypce i raz na jakiś czas wykrzyknij nazwę jednej z grup, której członkowie mają zachowywać się jak obrońcy. Ty liczysz do dwóch, a defensorzy muszą w tym czasie znaleźć swoich kolegów z pary. Tak samo jak w poprzednim przypadku, ci którzy nie zdołają wykonać ćwiczenia, muszą odbyć daną karę. Taki zestaw ćwiczeń podczas jednego treningu to coś w sam raz dla młodych graczy. Jednakże starsi zawodnicy mogą przejść na kolejny etap, którym jest nauka ustawienia względem rywala, przy założeniu że drużyny posiadają taką samą ilość piłkarzy. Generalnie rzecz biorąc najkorzystniejsze ustawienie dla obrońcy to takie, w którym znajduje się bliżej bramki ORAZ bliżej piłki niż rywal. W pomocy ważniejsze jest znalezienie się bliżej piłki. W polu karnym zazwyczaj powinieneś znajdować się bliżej piłki, chyba że twój przeciwnik jest wyraźnie szybszy – wtedy musisz znajdować się bliżej bramki. Za 11 metrem powinieneś zawsze być bliżej bramki (jeśli stoisz), lub bliżej piłki (jeśli biegniesz w stronę bramki wraz z przeciwnikiem). Poprzez wyrażenie „bliżej piłki” rozumie się pozycję, w której obrońca stoi pomiędzy piłką, a rywalem. Wygląda to w ten sposób: W kwadracie: Atakujący (A) Defensor (D) Piłka (P) Po przekątnej: A D P Krycie bliżej bramki wygląda następująco: [ Bramka ] D A P Krycie zarówno bliżej piłki oraz bliżej bramki wygląda tak: [ Bramka ] D A P Praca w małych grupach Ustaw jedną parę graczy w prostokącie, kończącym się jedną bramką. Drugą parę ustaw w wąskim prostokącie, biegnącym wzdłuż linii bocznej. Aby zdobyć punkt zawodnik przy piłce musi podać do kolegi przy linii bocznej, a ten musi oddać celny strzał na bramkę, nie dopuszczając przy tym do przejęcia piłki przez rywala. Ustawienie w „alejce” wymusza krycie bliżej piłki i pokazuje dlaczego jest to aż tak efektywne. Aby osiągnąć sukces, piłka musi być zagrana przed, lub za krytego partnera, tak aby ten uciekając od krycia od razu mógł przejąć podanie. Takie zagranie najczęściej zgubi obrońcę, gdyż nie będzie wiedział czy starać się przeciąć podanie, czy wciąż kryć swojego piłkarza. Praca w dużych grupach Dodaj po jednym zawodniku do każdej pary i umieść bramki na końcach obu prostokątów. Na tym etapie gracze zaczynają uczyć się różnicy między presją, a ochranianiem, za wykorzystaniem krycia. Znajdując się dalej od bramki ważniejszym jest, aby jeden z graczy pełnił rolę ochronną, ze względu na to że jeśli zawodnik wywierający presję zostanie pokonany, to przeciwnik nie będzie miał otwartej drogi do bramki. W rezultacie znajdzie się on bliżej bramki od kryjącego go piłkarza oraz od zawodnika wywierającego presję. Dzięki temu może trzymać na widoku obu rywali. Jeżeli graczowi stosującemu pressing uda się zamknąć przeciwnika przy linii końcowej boiska, to może skupić się na odebraniu piłki. Partnerzy z drużyny odciętego piłkarza powinni wtedy wycofać się, umożliwiając tym samym ewentualne podanie oraz zapewniając krycie w przypadku straty piłki. Po krótkiej dyskusji na temat tego, jak wprowadzenie trzeciego gracza zmienia sytuację podczas krycia, pozwól aby twoi podopiecznie mogli tego doświadczyć. Gra jest z pewnością najlepszym nauczycielem powyższych pomysłów. Tak samo dzieci, zdecydowanie szybciej uczą się metodą prób i błędów, niż nudną lekturą. A więc odsuń się i przyglądaj się wszystkiemu przez co najmniej 5 minut. Pochwalaj dobre krycie i mądre podania. Dobre wyszkolenie krycia wymaga wielu lat ćwiczeń, ponieważ umiejętność ta składa się z wielu złożonych czynników. Na początku błędy popełniane są bardzo często. Wykaż się więc zrozumieniem i wspieraj swoich piłkarzy. Mecz towarzyski Utwórz prostokąt po obu stronach boiska; umieść parę przeciwników w każdym z nich. Resztę graczy umieść w środku. W każdej akcji oba zespoły muszą podać piłkę któremuś ze swoich graczy, znajdujących się w prostokącie. Gol liczy się podwójnie, gdy dany zespół wykorzystał zawodników z obu „alejek”. Następnie spokojnie przypatruj się grze. Najprawdopodobniej będziesz z siebie zadowolony, gdyż gracze wzajemnie będą upominać swoich kolegów z drużyny o poprawne krycie.

Koordynacja ma ogromny wpływ na technikę w piłce nożnej. Nie tylko przy samym wykonywaniu ruchów, ale także przy wybieraniu “najlepszej opcji”. Te podstawowe informacje / definicje pokazują nam jak ważne są zdolności koordynacyjne i dlaczego musimy skupić się na nich od początku. KZM stanowią po prostu podstawę uczenia się

jak dobrze bronić na bramce w piłce nożnej